Overname van rituelen, symbolen en gedachtengoed
Voor 310 was de godsdienst Mitraisme in Rome op zijn hoogtepunt.
Men vierde in dat geloof de jaarlijkse geboorte van de onoverwinnelijke zonnegod. De zonnegod was geboren uit een maagd.
Keizer Constantijn (ook een Mithras-ingewijde) koos in 310 voor de christenen. In aanvang was er toen nog niet sprake van een strijd tussen de beide godsdiensten.
Dat het christendom meer en meer terrein won, is vooral te danken aan het feit dat het christendom veel van de ceremonies en leerstellingen van het Mithracisme overnam.
Een paar voorbeelden: de persoonlijke relatie tussen mens en god, wat in de Romeins/Griekse godsdienst niet bestond. Deugden als zelfverloochening, zelfcontrole en seksuele onthouding. Het geloof in onsterfelijkheid, een hiernamaals en een laatste oordeel. Een rituele doop en rituele maaltijd met brood en wijn. Het kweken van een broederschapsband tegen de krachten van het kwaad/het duister. De Zondag was al de dag, opgedragen aan Mithras. Bij de winterzonnewende (Kerst) vierde men al de geboorte van Mithras.
Het christendom werd staatsgodsdienst
In 382 beval keizer Gratianus dat alle heidense beelden moesten verdwijnen uit het gebouw van de Romeinse Senaat. Met Theodosius I in 391 werden alle heidense offers in Rome en alle bezoeken aan heidense tempels verboden. Een jaar later ging het hard tegen hard: elke niet-christelijke praktijk werd zwaar bestraft. Mithras verdween uit de Romeinse cultuur, maar een deel van haar cultuur en gedachtengoed bleef voortleven in het christendom.
Het christendom was nu pas echt staatsgodsdienst en kreeg na de val van het Romeinse rijk ook nog eens de Germaanse invloeden nog eens te verwerken.
Dat ons recente geloof eigenlijk uit Noord Afrika of Perzie komt, vinden moslims echt grappig. We delen het geloof met moslims tot het Nieuwe Testament.
